Merhaba,
Detaylı bir konu ancak bildiğim kadarıyla ve kısa şekilde özetlemeye çalışayım;
Öncelikle kafamıza göre pervane takamayız. Eğer sırf keyfi olarak yüksek performanslı pervane takarsak eninde sonunda, kesin olarak ya motoru, ya da esc'leri yakarız. Şöyle düşünelim: asıl performansı belirleyen motor değil pervanedir. Yine otomobillerden örnek verirsek, motorlarımız arabanın motoru ise, pervanelerimiz beygir gücüdür. Eğer vasat bir motora örneğin turbo takarak haddinden fazla beygir ürettirirsek, motor patlar. Aynı durum yanlış pervane takarsak motor ve esc'lerimizin başına gelir. Fazla ısı ve fazla akım üretilir, bunlar da motorları ve esc'leri aşırı zorlar, ani düşüşlere sebep olur ve ya hemen ya da nihayetinde bir gün pert eder
Bir pervane ne kadar
büyükse, ne kadar
açılı ise ve ne kadar çok
bıçağı var ise o kadar çok kaldırma kuvveti sağlar. Böylece motorları normalden daha hızlı döndürür.
Pervanelerdeki ilk 2 rakam pervanenin boyu, son 2 rakam ise pervanenin açısıdır. Var ise "x" den sonraki rakam ise bıçak sayısıdır. X yok ise 2 bıçaklı demektir. Örneğin;
5040X3: 50 boy, 40 açı, 3 bıçak gibi.
Pervane seçerken aslolan üretici tarafından ürün sayfasında verilen değerlerdir. Eğer farklı pervaneler kullanmak istiyorsak, net üzerinden bununla ilgili araştırma yapmalıyız. Eğer bir bilgiye ulaşamazsak kendi testlerimizi de yapabiliriz. Örneğin;
Aldığımız 2205 bir motorda maksimum 5040X3 pervane ile 22A tüketim verisi olduğunu varsayalım. Quadımız üzerinde 30A bir esc olduğunu düşünelim, dolayısıyla bir miktar fazla amperimiz var diyelim. Öncelikle 5042X3 ile quad'ı havalandırarak bir dakika kadar havada asılı kalarak bir deneme uçuşu yaparız. Ardından quad'ı indirerek hemen vakit kaybetmeden motorların sıcaklığını, motorun çevresini baş ve işaret parmağımızın uçları ile sararak kontrol ederiz. Eğer sıcaklıklar parmaklarımızı motorun üzerinden çekmek isteyeceğimiz kadar ise motorlar alarm veriyor demektir. İşlemi iptal ediniz ve 5040x3'leri geri takınız
Eğer sıcaklıklar bu seviyenin altında ise aynı testi 2 dakika havada asılı kalarak, daha sonra yumuşak bir uçuş yaparak, daha sonra kısa bir agresif uçuş yaparak ve nihayetinde uzun bir agresif uçuş yaparak tekrarlarız. Eğer halen herşey yolundaysa bu pervaneleri kullanabiliriz. Ve belki de 5045x3 pervaneler deneyebiliriz.
Dikkat edilmesi gereken diğer bazı detaylar;
. Sadece motorları değil, esc'leri de düşünmeliyiz. Motorumuz 5040x3 ile 22A çekiyordu. 5042'ler ile motor sıcaklığı artmamış olsa da, ihtiyaç duyulan Amper artmıştır. Bunu current ölçümü yapabilen kartlar ile bf osd üzerinden izleyebiliriz fakat bunun için kalibrasyon aşamaları var ki o başlı başına ayrı bir konu... (kalibrasyon yapmadan edindiğiniz amper verilerine itibar etmemeliyiz)
. Her motor aynı oranda ısınmaz. Bazı motorlar daha fazla ısınabilir. Sınırlarımızı en çok ısınan motor üzerinden belirlemeliyiz. Motorların farklı seviyelerde ısı üretmeleri, pek çok motor üreticisinin mikro teknoloji kullanmadan, motorlardaki telleri elle sarıyor ve mıknatısları elle yapıştırıyor olmasından kaynaklanır. Dolayısıyla sürtünme oranı her motorda farklıdır. Sürtünme ne kadar fazla ise motor o kadar çok ısınır.
. Pervane testlerimizdeki ısınmanın ana sebebi her zaman yüksek kaldırma kuvveti üreten pervaneler veya aşırı sürtünmesi olan motorlar olmayabilir. Eğer seçtiğiniz pervanenin fabrika verilerine göre motorları aşırı zorlamayacak cinsten olduğuna emin olduğunuz halde normalden fazla sıcaklık olduğunu gözlemliyorsanız, problem muhtemelen PID ayarlarınızdadır. Bu hatayı genellikle başkalarının, sevdiğimiz pilotların PID ayarlatını kopyaladığımızda/denediğimizde yaparız. Özellikle "D" değerini çok dikkatli kullanmalıyız. Çünkü yüksek D değeri motorları aşırı zorlar ve yeterince yüksekse en zayıf pervane ile bile motorları aşırı zorlayarak/ısı üreterek kolayca yakabilir. Aynı durum yine "pid filtreleri" için de geçerlidir. Eğer bilinçsizce bazı filtreleri kapattıysak, yine kontrolsüz güç üreterek motorlarımızı aşırı zorlar ve yakabiliriz. Hatta kesin yakarız
Bir motoru yakmanın en kolay yolu nedir derseniz, filtreleri kapatmaktır derim
Dolayısıyla pervane seçmeden ve test etmeden önce pid ayarlarımızın sağlıklı olduğuna emin olmalıyız. Bunun en basit yolu bf'ın varsayılan pid ayarları veya tamamen güvendiğimiz pid ayarları ile pervane seçimi yapmak olabilir.
Kendimden bir örnek vereyim. Bugün yeni bitirdiğim bir quad'ı denemek için sahaya gittim. Motorlardan birinin zaten sakat olduğuna emindim. Çünkü sürtünmenin fazla olduğunu zaten daha motoru elimle döndürürken bile hissedebiliyordum. Önce 5040'lar ile bir deneme yaptım. 3 motor oldukça serin ve tahmin ettiğim motor diğerlerinden daha sıcaktı. Ardından sorun yaşayacağımı bile bile 5048 ile deneme yapmaya karar verdim. Muhtemelen diğer 3 motorun zorlanmasına fırsat kalmadan, şüphe ettiğim motorun yanabileceğini veya bir şekilde su kouacağını düşündüm. Böylece en fazla zaten kusurlu olan bir motordan olacak ve aynı zamanda diğer 3 motoru da korumuş olacaktım. Başta herşey normal gözükse de kısa bir süre sonra quad düştü
Hemen ısıları kontrol ettiğimde problemli motorun aşırı ısındığı çok açıktı. (ama yanmamıştı, sadece su koyuvermişti ) Daha sonra 5040'lara geri döndüm ve hiç sorun yaşamadan 5 agresif uçuş yaptım.
Son olarak da bu sıcaklık konusunda ben ılık'dan sıcağa geçiş aralığındaki sıcaklıkların üzerine çıkmamaya çalıştığımı ekleyeyim. Tabi ki daha zorlanabilir. Ama riske atmamak gerekir diye düşünüyorum. Sonuçta bu işte istemeden yapılabilecek yanlış bir pid ayarı, motora pislik, çamur girmesi, aşırı sıcak havalar vs gibi etkenler de var. Bunlar da biraz marj bırakmak gerekir diye düşünüyorum.
Oh be bitti
- sevgiler.